a- Phân loại bệnh:
– Loại do tâm huyệt hư tổn: Đêm không ngủ được hay mơ hoặc chỉ lơ mơ ngủ hay chiêm bao sợ hãi, tỉnh dậy không ngủ tiếp được nữa, mạch phù sác.
– Loại do tâm thận bất giao: Người buồn bực, hồi hộp, chóng mặt, đau đầu, mông mị dị tinh, mạch tế sác.
– Loại do vị phủ bất hòa: ngực, bụng đầy tức, ho đờm. có lúc buồn nôn, đại diện không đều, mạch hoạt.
– Loại do can đởm hỏa vượng: Hay cáu gắt, tức giận, đau đầu, đau sườn, đắng miệng, mạch huyền sác (Thực chứng)
Suy nghĩ vớ vẩn, hồi hộp không ngủ được, mạch huyền, hoãn vô lực (hư chứng)
b- Pháp: Trị mất ngủ do tâm huyết hư: Bổ huyết an thần.
– Trị mất ngủ do vị phủ bất hòa: Điều hòa vị phủ.
– Trị mất ngủ do tâm thận bất giao: Tư thủy thanh hỏa, thông tam giao thận.
– Trị mất ngủ do can đởm hỏa vương: Bình can thanh đởm (chứng thực), Bổ can ôn đởm
d- Phương huyệt:
– Trị mất ngủ do tâm huyết hư:
1- Thần môn (bổ)
2- Nội quan (bổ)
3- Tam âm giao (bổ)
Dùng tất cả thường xuyên
– Trị mất ngủ do tâm thận bất giao
1- Thần môn (bình)
2- Nội quan (bình)
3- Tam âm giao (bổ)
4- Tâm du (tả)
5- Thận du (bổ)
6- Dũng tuyền (bổ)
Tất cả dùng thường xuyên
– Trị mất ngủ do vị phủ bất hòa.
1- Thần môn (bình)
2- Nội quan (tả)
3- Tam âm giao (bổ)
4- Trung quản (bổ)
5- Phong long (tả)
6- Công tôn (bổ)
7- Nội đình (tả)
Trừ huyệt 2, 3, 6 tất cả đều dùng thường xuyên.
– Trị mất ngủ do can đởm thực
1- Thần môn
2- Nội quan
3- Tam âm giao
4- Can du (Hoặc Thái xung)
5- Đởm du (hoặc Túc lâm khấp)
Nếu can đởm hư châm bổ hoặc cứu những huyệt trên, Liệu trình đầu châm tả, rồi châm bình bổ, bình tả. Khi ngủ được thì châm bổ hoặc cứu xen kẽ.
Trừ huyệt số 3 còn lại dùng thường xuyên.
đ- Gia giảm: Khi bị mất ngủ, chân lanh cứu Dũng tuyền
e- Giải thích cách dùng huyệt: Thần môn, Nội quan để thanh tâm an thần, Tam âm giao để tư âm giáng hỏa, Tả, Tâm du để giáng hỏa, bổ Thận du để tráng thủy giảm hỏa cho tâm thận giao thông thì thần yên, ngủ khỏe khong có mông mị nữa.
Nếu hu hỏa bốc lên, đầu nóng, chân lạnh cứu Dũng tuyền 5 – 10 phút để ôn thận, để dẫn hỏa quy nguyên là dễ ngủ.
Bổ Trung quản, Công tôn để điều hòa tỳ vị, tả Nội quan, Phong long, Nội đình dể tuyên thông vị khí trừ đờm, thấp nhiệt mới ngủ yên được.
Tả Can du, Đởm du hoặc Thái xung, Túc lam khấp là nguyệt huyệt 2 kinh này để thanh can đờm, khi cứu là để ôn tâm và can.
Chữa bệnh này nên châm lúc gần đi ngủ thì càng tốt.
Xoa bóp: Ấn, bấm, day các huyệt trên, đặc biệt xoa bóp vùng gáy, và 2 cung lông mày trước khi ngủ là tốt nhất.
|
|
