1. HƯƠNG NHU BIỂN ĐẬU TÁN
Lá hương nhu320g
Bạch biển đậu320g
Cát căn240g
Sinh khương120g
Chủ trị:
Cảm thử (nắng) người choáng vảng, nôn nao, mắt đỏ, da nóng, họng khò, miệng rảo, khát nước nhiều, nhức đầu, mỏi mệt, ra mồ hôi.
Cách dùng – liều luợng:
Lá hương nhu phơi ẳm can hoặc sấy ỏ nhiệt độ thấp đến khô; Bạch biển đậu sao vàng; cat căn rửa sạch, thái lát mỏng phơi sấy khô; sinh khương thái lát mỏng phơi khô.Tất cả tán bột mịn, trộn đều.
Trẻ em: 5-10 tuổi mỗi lần uống 4 – 6g 10-16 tuổi mỗi lần uống 6 – 8 g
Người lớn; Mỗi lần uống 8-12g Hăm với nước sôi gạn nước thuốc uống. Ngày uống 2 lần (sáng, chiều). Không hãm có thể uống bột, uống 1/2 líếu trẽn.
Kiêng ky.:
Các chất cay nóng.
Cảm lạnh mùa đông, cảm cúm mùa đông xuân không nên dùng,
Tô diệp |
200g |
Cát căn |
400g |
Hương nhu |
200g |
Cam thảo |
60g |
Hoạt thạch |
4Q0g |
Bạch phàn (phi) |
40g |
Trẩn bì |
60g |
Bạc hà |
100g |
Bán hạ (chế) |
60g |
Chủ trị:
Cảm mạo về mùa hè đo thử thấp gãy ra: người nóng rét, đau đầu khát nước, nước tiểu đỏ, ho đởm, hoặc có nôn mửa ỉa chảy.
Cách dùng – liều lượng:
Tất cả các vị phơi sấy khô tản bột mịn trộn đều.
Trẻ em: 1 – 5 tuổi mỗi lần uống 2 – 4 g
5- 10 tuổi mỗi lần uống 4 – 6 g
10- 16 tuổi mỗi lần uống 6 – 8g
Ngưởi lớn mỗi lần uống 8 – 12g
Ngày uống 2 lần (sáng, chiều), hãm với nước sôi, gạn lấy nước thuốc uống (nếu uống bột không hăm thì giảm !ìều xuống một nửa).
Uống xong nằm nghỉ thấy ra mồ hỏi thi ngừng thuốc.
Kiêng kỵ:
Không ăn chất cay nóng và sống lạnh.
Trường hợp sốt cao mê sảng, sốt âm ỉ, sốt vể đêm, ít ngủ, táo bón và các trường hợp cảm lạnh vể mùa đông không dùng.
Cát căn40g
Trúc điệp40g
Lá chè xanh40g
Lá Hương nhu20g
Lá rau má20g
Lá bông mã đề15g
Chủ trị:
Cảm nắng: sốt nhức đầu, khát nước, đau mình râm rấp ra mồ hỏi.
Cách dùng, liều lượng:
Các vị cho vào 400ml nước, đun sói 15 phút, gạn nước thuốc chia uống làm 3 lấn trong ngày, mỗi ngày 1 thang uống luôn 3 ngày.
HƯƠNG NHU TANG DIỆP THANG
Hương nhu {tươi}30g
Cỏ mán chầu (tươi)30g
Tang diệp (tươi)30g
Chủ trị:
Cảm nẩng {mùa hè, thu): Người nóng sốt bứt rứt khó chịu, mồ hôi ra nhiều, khát nước, lưỡi đỏ, mắt đỏ, mạch phù hư,
Cách dùng – liều lượng:
Các vị rửa sạch, giã nhỏ, thêm 200mi nưóc chín quấy đểu, lọc lấy nước thuốc cho người bệnh uòng,
Hương nhu20g
Cối xay20g
Bạch biển đậu20g
Chi tử12g
Cát càn20g
Cỏ màn chầu20g
Chủ trị:
Cảm nắng (trúng thử).
Cách dùng – liểu lượng:
Các vị cho vào 400 ml nước, sắc lấy 200ml nước thuốc để nguội chia uống làm 2 lần trong ngày.
Trẻ em dùng 1/2 liều người lớn.
Lá tre Hương nhu Bạch biển đặu (Sao)
Sinh khương
Chủ trị:
Cảm nắng (trúng thử)
Cách dùng – liều lượng:
Các vị cho vào 300m1 nước, sắc uống 1 lần lúc còn nóng.
Gừng tươi20g
Đổng tiện100ml
Chủ trị:
Say nắng: Phát nóng, sợ rét, mình nặng nề và đau nhức: Tiểu tiện xong rùng mình nổi gai ốc, làm việc mệt thì lên cơn sốt.
Cách dùng – liều lượng:
Gừng tươi rửa sạch, giã nhỏ, cho vào nước tiểu trẻ em dưới 5 tuổi mới tiểu đang nóng, trộn nghiến thật kỹ, vắt lấy nước uống.
Kiêng ky:
Không cho người bệnh uống nước lạnh, các thức ăn tanh, lạnh.
Để người bệnh nằm chỗ có ánh nắng hoặc gần lửa, khõng để nằm chỗ mát quá, tránh gió lùa.
Lá đậu ván trắng40g
Chủ trị:
Say nắng.
Cách dùng – liều lượng:
Hái lá bạch biển đậu tươi non, rửa sạch, giã nhỏ thêm 100ml nước chín quấy đều vắt lọc lấy nước bỏ bã, chia uống làm 2 lần trong ngày.
Cát sâm25g
Hương nhu20g
Cát căn20g
Bạch chỉ15g
Mạch môn10g
Chủ trị:
Người cơ thể suy yêu bị nhiễm cảm thử.
Cách dùng – liều lượng:
Các vị cho vào 400ml nước, sắc lấy 150ml nước thuốc chia uống 2 lần trong ngày, mỗi ngày uống 1 thang,
12.
Lá mướp (ty qua diệp) 1 – 2 lá to
Diêm mai (Mơ muối) 1 – 2 quả
Chủ trị:
Cảm nắng đi ỉa
Cách dùng – liều lượng:
Mơ muối tách lấy cùi bỏ hạt, giã nhỏ cùng với lá mướp, cho vào 100ml nước chín nguội, trộn quấy kỹ, lắng gạn lấy nước uống.
Kiêng ky:
Không cho người bệnh uống nưác nóng ngay.
Ngải diệp30g
Hoàng oanh diệp {lá duối)30g
Chủ trị:
Cảm nắng đi ỉa
Cách dùng – liều lượng:
Hai vị rửa sạch, giã nhỏ, cho vào 100ml nước chín nguội, vắt bỏ bã, lấy dịch thuốc chia uống làm 3 lần trong một giờ.
Hương nhu20g
Bạch biển đậu20g
Cát căn12g
Sinh khương5 lát
Chủ trị:
Chứng thương thử: Người nóng, không có mồ hôi, khát nước nhiều, nôn khan, mặt đỏ, bụng đau quằn quại, chỉ muôn nằm không muốn ắn.
Cách dùng – liều lượng:
Cả 4 vị trên cho vào 300ml nước, sắc lấy 100ml nước thuốc người lởn uống 1 lấn, trẻ em tuỳ tuổi chia uống làm 2 – 3 lấn.
Thực diêm (Muối ăn)40g
Sinh khưong20g
Chủ trị:
Thử khí hiệp với hàn thấp biến chứng thương thử
Cách dùng – liều lượng:
Sinh khương rửa sạch, thái mỏng, cho rang cùng với muối àn đến hơi cháy cho vào 200mỉ nước, sắc lấy 100ml nước thuốc để nguội uống.
Kiêng ky.:
Nên Ăn cháo lỏng 3 ngày sau mới ăn cơm.
Liên kiểu20g
Kim ngân hoa20g'
Cát cánh12g
Hạnh nhân12g
Hoàng cầm10g
Xich tiểu đậu10g
Trúc diệp8g
Cam thảo4g
Chủ trị:
Phục thử: Người nóng, nhức đầu, sợ rét, mặt đỏ, khát nước, ra mồ hồi.
Cách dùng – liều lượng:
Các vị cho vào 600ml nước, sắc lấy 200ml nước thuốc chia uống 2 lấn trong ngày.
Thang với nước sắc rau má. Trẻ em tuỳ tuổi uống 1/4 -1/2 [iếu người lớn.
Kiêng kỵ:
Không ăn các chất cay, nóng, khó tiêu.
Hoạt thạch |
12g |
Kim ngân hoa |
12g |
Liên kiều |
12g |
Trúc diệp |
12g |
Hoác hưdng |
8g |
Ngưu bàng |
8g |
Bạc hà diệp |
4g |
Hà diệp (Lá sen) |
4g |
Chủ trị:
Phục thử biến chứng hoắc loạn (thổ tả)
Cách dùng – liều lượng.
Các vị cho vào 600ml nước, sắc lấy 200ml nưốc thuốc.
Người lớn uổng 1 lẩn. Trẻ em tuỳ tuổi chia uổng 3 – 4 lần uống trong ngày.
Kiêng ky:
Kiêng thức ãn cay, nóng, chiên xào, chất khó tiêu.
Những ngày đang đau nên ăn cháo loãng.
Nụ sim |
60g |
Rau má (cả rễ) |
40g |
Hoắc hương |
40g |
Bỏng mã đế |
40g |
Đọt chè xanh |
40g |
Bạch biển đậu |
20g |
Chủ trị:
Phục thử biến chế hoắc loạn: bụng bồn chồn, bứt rứt, bi đái, bụng đau rêu lưỡi trắng bẩn, thổ tả.
Cách dùng – liều lượng:
Tất cả các vị rang vàng, tản bột mịn.
Người lớn mỗi lẩn uống 12g, ngày uống 3 lẩn với nước chè hoặc nưốc chín nguội.
Trẻ em tuỳ tuổi giảm liều lượng.
Nếu uống thuốc thang sắc thì giảm lượng thuốc trong bài trẽn xuống còn 1/2.
Kiêng ky.:
Không ăn các thứ chua, ngọt, khó tiêu.
Nên ăn cháo loãng cho đến khi khỏi bệnh.
Cát cân30g
Lá đổ ván trắng (tươi)20g
Lá tre (tươi)40g
Chủ trị:
Phòng ngừa cảm nắng do mùa hè thời tiết nóng nực, nắng chiếu.
Cách dùng – liều lượng:
Các vị cho vào 1000ml nước, sắc kỹ. Khí đi sản xuất dùng uống thay nước chè, nước vối.
Trúc diệp (tươi) |
25g |
Thạch cao (bột) |
25g |
Sinh địa |
20g |
Mạch môn (Bỏ lõi) |
30g |
Cam thảo |
5g |
Chủ trị:
Sót do thương thử: Người ghê rét, phát nóng, mè sảng nói linh tinh.
Cách dùng – liều lượng:
Các vị cho vào 400ml nước, sắc lấy 150ml nước thuốc, để nguội chia uống 2 lần trong ngày, ngày uống 1 thang.
Chú ý:
– Khi dùng bài thuốc này nên kết hợp với Lục nhất tán. Dùng như sau:
+ Ngáy đầu dừng Lục nhất tán, ngày uống 3 lấn, mỗi lẩn 8 – 10g, hoà vào nước sôi, quấy đếu để nguội gạn uống.
+ Ngày thứ hai trở đi dùng bài thuóc trên.
Kiêng kỵ:
Các chất cay nóng, tanh, màng, thịt vịt, thịt gà, thịt chó.
Dùng tươi Dùng khô
|
Chủ trị:
Người nóng bừng, mổ hôi ra nhiều, miệng khát, hơi thở to. trong ngực nóng, buồn bực khó chịu, tay chân mỏi, tiểu tiện ít, nưâc tiểu vàng hoặc đỏ có, khi tiểu tiện dắt, rèu lưỡi vàng nhờn, mạch nhu sác.
Cách đùng – liếu lượng:
ác vị cho vào 500ml nưởc, sắc lấy 200ml nước thuốc, để nguội uống. Nếu khát nhiều sắc tiếp lẩn 2 cho người bệnh uống.
Trẻ em tuỳ tuổi giảm lượng xuống 1/2 hoặc 1/3 lượng trên.
Chú ý:
Hương nhu là vị thuốc tính ấm làm ra mố hôi mạnh, trường hợp cảm nắng người bệnh mồ hôi ra quá nhiều thì nên giảm bớt lượng hương nhu xuống bằng 1/3 liếu trên.
Sâm bố chính |
20g |
Cát cân |
20g |
Bạch biển |
15g |
Thạch cao sống (tán nhỏ) |
15g |
Mạch mõn |
15g |
Rau má tươi |
10g |
Búp tre non tươi |
10g |
Sài hổ (rễ lức) |
10g |
Mía tươi (chẻ nhỏ) |
20g |
Chủ trị:
Sốt nóng cao, mặt đỏ, mồ hôi ra nhiều, khát đòi uống nước luôn, nhức đầu, toàn thân mệt mỏi, hơi thở ngắn (đoản khí), vùng ngực nóng khó chịu, thỉnh thoảng có tiếng thở dài, khi ngủ trằn trọc không yên, tiểu tiện vàng, lượng ít.
Cách dùng – liểu lượng:
Các vị cho vào 600ml nước, sắc lấy 300ml nước thuốc để nguội cho người bệnh uống ít một, cho uống nhiều lấn (nếu uống lượng nhiều người bệnh dễ bị nôn) trong ngày. Trẻ em giảm bớt lứdng xuống 1/2 – 1/3 lượng trên. Chưa khỏi sốt có thể uống thêm thang nữa.
Chú ý gia giảm:
Nếu người bệnh có thêm ỉa chảy, phân thốt, tiểu tiện ít thì gia thêm.
Xa tiền tử12g
Hoắc hương 8g
+ Hoặc người bệnh thỉnh thoảng lại có nôn thì gia thêm:
Gừng tươi3 lát
23. CẢM THỬ TÁN
Bạch biển đậu200g
Búp tre non (sấy khò)200g
Sâm bố chính (tẩm gừng sao)160g
Chủ trị:
Sốt nóng cao, mổ hôi ra nhàm nhấp, miệng khô, khát nước nói như người đứt hơi, rất mệt mỏi, buồn bực khó chịu, tiểu tiện vàng đi sẻn mỗi lần 1 ít.
Cách dùng – liều lượng:
Bạch biển đậu ngâm vào nưâc nóng cho mém, sát bỏ vỏ phơi, sấy khô cùng các vì khác, tán mịn.
Người lớn ngày dùng 30g
Trẻ em tuỳ tuổi ngày dùng 10 – 15g
Hoà vào nước sôi để nguội chìa uống 3-4 lần.
Trẻ em có thể pha thêm ít đường trắng cho dễ uống.
Búp tre non20g
Hương nhu12g
Tổ tò vò1 cái
Chủ trị:
Cảm nắng: sốt da se không có mổ hỏi, khát nước uống nhiều, uống vào lại bị nôn, ỉa iỏng nhiều lần, hậu môn nóng có cảm giác tứt nặng.
Cách dùng – liều lượng:
Búp tre và hương nhu cho vào 200ml nước sắc sôi trong 10-15 phút, gạn nước thuốc để riêng.
Tổ tò vò để nguyên đem nung đỏ, gắp bỏ vào bát thuốc, đề trong 5 phút, chắt lấy nước thuốc uống dấn trong ngày (khi uống pha thêm nước
mưa vào thuốc, cứ 2 chén nước thuốc pha thêm 1 chén nước mưa). Chưa khỏi có thể uống tiếp thang nữa.
Chú ỷ gia giảm: Nếu không có tổ tò vò cỏ thể thay bằng:
Hoắc hương |
89 |
Sinh khương |
3 tát |
23. BẠC HƯ0NG Tồ THANG
|
Chủ trị:
Cảm nắng: sốt mặt đò bừng, khát nước, chóng mặt không thể ngồi dậy được, thậm chí nôn mửa, tay chân rã rời,
Cách dùng – liều lượng:
Các vị thuốc cho vào 400ml nước, sắc lấy 200ml nước thuốc, để nguội chia uống 2 lần trong ngày.
Chú ý gia giảm:
Nếu người bệnh: Khát nhiều gia thêm Cát căn 12g Nôn mửa nhiều gia thêm, Hoắc hương 12g, Tiểu tiện nóng đỏ gia thêm Chi tử (sao) 8g, Mặt bốc nóng đỏ gia thêm Hậu phúc nam 8g,Bụng đẩy trướng gia thêm Hương phụ 8g
Lá sen non20g
Biển đậu (sao)20g
Lả ngành ngạnh (đỏ ngọn)20g
Kim ngân hoa10g
Hậu phác10g
Hương nhu8g
Chủ trị:
Cảm nắng có kèm thấp; sốt nóng không cao, buồn bực, đầu nhức có cảm giác nặng như đội đá, khát nước nhưng không thích uống nhiều, ngực bụng có cảm giác đầy tức khó chịu, đi tiểu ít và nước tiểu đục.
Cách dùng – liều luụng:
Các vi cho vào 400ml nước, sắc lảy 200ml nước thuốc để ấm chia uống 2 lần trong ngày. Trẻ em tuỳ tuổi giảm 1/3 – 1/2 liều lượng trèn.
Hoạt thạch60g
Cam thảo chích10g
Chủ trị:
Cảm nắng có kèm thấp sốt nóng cao, khát nước, tiểu tiện vàng sẻn, hoặc đi dắt buốt, ìa lòng, mùi phân thối, đầu mãt có mố hôi, choáng váng nặng đầu.
Cách dùng – liều lượng:
Hoạt thạch, Cam thảo tán bột mịn.
Người lớn ngày uống:
Bệnh nàng40g
Bệnh nhẹ30g
Trẻ em ngày uống20g
Uống với thang nước sau:
Mía chẻ nhỏ30g
Búp tre non20g
Cho vào 300 ml nưốc, sắc !ấy 200ml cho bột Lục nhất vào quấy đếu để nguội uống.
Búp trẻ non |
30g |
Củ Ráy dại chế |
20g |
Kim ngân hoa |
15g |
Hương nhu |
10g |
Bạc hà |
10g |
Kinh giới hoa10g
Trần bì5g
Chủ trị:
Cảm nắng có kèm thấp: người sốt nống cao, khát nước, tiểu tiện vàng sẻn hoặc đi dắt buốt, ỉa lòng, mùi phân thối; Đầu mặt có mồ hôi, đầu nặng choáng váng.
Cách dùng – liếu lượng:
Củ ráy dại gọt bỏ vỏ (khi gọt, thái càn lót tay tránh để nhựa, nhớt chạm vào da gây ngứa, mẩn) thái mỏng, ngảm nước phèn chua (2 bát nước cho 15g phèn) 1 đêm, đổ ra rổ, sóc cho hết nhớt, rửa qua, phơi khô tẩm nước gừng sao khô.
Các vị cho vào 500ml nước sắc lấy 200ml nước thuốc để nguội, chia uống 2 lần trong ngáy. Khi uống pha thêm một ít muối.
Kiêng ky:
Trẻ em, phụ nữ có thai không dùng thuốc này.
Kinh giới tuệ (hoa)600g
Bạc hà310g
Thạch cao620g
Phác tiêu160g
Bạch phàn310g
Chủ trị:
Ngoại cảm phong tà, trong có sẵn tích nhiệt: Nhức đầu, người bừng bừng khó chịu, mõi khô, khát nhiều, hơi thở nóng, nước tiểu đỏ, đại tiện táo.
Cách dùng – liều lượng:
Hoa kinh giói, lá bạc hà sấy nhẹ đến khô tán mịn. Bạch phàn phi khô, phác tiêu, thạch cao rang khô tán mịn.
Tất cả các vị hợp lại trộn thật đều.
Trẻ em: Từ 1 – 5 tổi mỗi lần uống 2g
Từ 5 -10 tuổi mổi lần uống 4g Từ 11 – 16 tuổi mỗi tần uống 6g
Người lớn: Mỗi lần uống 8gNgày uống 2 lần (sáng, chiếu) uống với nuớc chín.
Kiêng ky:
Các chất cay nóng, cảm lạnh, ỉa chầy thuộc hàn không nên dùng. 28. BỘT HOẠT THẠCH THẠCH CAO
Hoạt thạch |
200g |
Thạch cao |
200g |
Bạch phàn |
100g |
Cam thảo |
50g |
Chủ trị:
Thấp nhiệt: sốt, nóng nhiều, mặt đỏ, mòi khô, khát nhiều, nước tiểu đỏ và có khi sẻn (ít), rêu lưỡi khô, chất lưỡi đỏ, ỉa lỏng phân vàng, đỏ khản.
Cách dùng – liều lượng:
Bạch phàn phi khô tán mịn. Hoạt thạch, thạch cao rang khõ tán mịn, cam thảo sấy khô tán mịn.
Tất cả các vị hợp lại trộn đếu.
Trẻ em: Từ 5 – 10 tuổi mỗi lần uống 2 – 4g
Từ 11 – 16 tuổi mỗi lấn uống 4 – 6g
Người lớn: Mỗi lấn uống 6 – 8g
Ngày uống 2 lần (sáng, chiều) uống vái nước chín.
Kiêng kỵ:
Kiêng ăn các chất nóng và khó tiêu.