– Là bệnh kết mạc viêm tiến triển mạn tính.
– Thuộc loại Phong Túc, Tiêu Sang của Đông Y.
Theo Đông y, Phong Túc là những hột tròn rất nhỏ tụ lại ở mé trong hai mi mắt, sắc vàng và mềm. Nếu sắc đỏ mà cứng là chứng Tiêu Sang.
Thời kỳ ủ bệnh lâu 5-14 ngày, thường ở hai mắt, bắt đầu một cách lặng lẽ, ít khi gặp ở thể cấp tính.
Trên lâm sàng bệnh diễn biến qua bốn giai đoạn:
+ Giai đoạn I: Các hiện tượng viêm tăng, thấm lậu tỏa lan cả hai kết mạc, chủ yếu ở phía trên và sụn, xuất hiện hột nhỏ hoặc hột phát triển mầu xám đục, nằm lộn xộn, có dấu hiệu đầu tiên ở tổn thương giác mạc ở viền, rìa và màng máu, chưa có sẹo.
+ Giai đoạn II: Thấy rõ sự thẩm lậu và các hột bắt đầu có loạn dưỡng. Các hột và mắt xuất hiện sẹo.
+ Giai đoạn III: Nhiều sẹo nhỏ xuất hiện trên kết mạc nhưng vẫn còn các hột và thẩm lậu.
Ba giai đoạn này là thời kỳ hoạt tính của bệnh mắt hột.
+ Giai đoạn IV: Sẹo lan khắp niêm mạc bị tổn thương, không có hiện tượng viêm kết mạc và giác mạc.
Theo Đông Y:
+ Do vệ sinh ở mắt kém, ngoại cảm phong nhiệt độc kèm Tỳ Vị tích nhiệt, nội nhiệt hợp với độc ủng trệ ở kinh lạc làm cho khí huyết không điều hòa gây nên bệnh.
– Nếu không có biến chứng, bệnh mắt hột có thể khỏi tự nhiên, để lại ít sẹo và không có biến chứng gì khác.
– Bệnh mắt hột nặng và kéo dài sẽ gây biến chứng: lông quặm, giác mạc loét, lệ đạo tắc, mi mắt loét, thị lực giảm, mắt khô dẫn đến mù mắt.
Biện Chứng Luận Trị Theo Đông Y
Do phong nhiệt ở mi mắt
Triệu chứng: Mắt hơi ngứa, khô, có ít ghèn, hơi dính. Lật phía trong mi mắt thấy có hột nhỏ mầu hồng.
Điều trị: Sơ phong, thanh nhiệt.
Phương thuốc: Dùng bài Ngân Kiều Tán Gia Giảm.
| Ngân hoa | 8-12 | Đậu cổ | 8-12 | Kinh giới | 4-6 | ||
| Cam thảo | 5 | Liên kiều | 8-12 | Ngưu bàng | 8-12 | Cát cánh | 6-12 |
| Lá tre | 6-8 | Bạc hà | 6-10 | Mộc thông | 10 | X truật | 8 |
Gia giảm:
+ Ngứa: Thêm Phòng phong, Bạch chỉ để tăng cường tác dụng khứ phong.
+ Mắt đỏ: Thêm Xích thược để thanh huyết nhiệt, khứ ứ.
Hoặc bài Trừ Phong Thanh Tỳ Ẩm.
Huyết nhiệt ủng trệ
Triệu chứng: Mi mắt sưng cứng, mi mắt trong có nhiều hột mọc thành đám hoặc thành phiến, chảy nước mắt, nhiều ghèn, dính, ngứa như kim đâm, chói mắt.
Điều trị: Sơ phong, thanh nhiệt, lương huyết, tán ứ.
Phương thuốc: Dùng bài Quy Thược Hồng Hoa Tán Gia Giảm.
| Phòng phong | Bạch chỉ | Liên kiều | |||||
| Sinh địa | Đại hoàng | Chi tử | Hoàng liên | ||||
| Qui đầu | Xích thược | Hồng hoa | Cam thảo | ||||
**************************************
