Sa dạ con là gì?
Sa dạ con hay còn gọi là sa tử cung là tình trạng tử cung bị rơi xuống dưới khung chậu nhỏ, trường hợp nặng có thể thò ra bên ngoài âm đạo. Sa dạ con thuộc chứng âm đỉnh, âm thoát, âm trĩ trong đông y.
Nguyên nhân sa dạ con?
Có nhiều nguyên nhân dẫn tới sa dạ con, trong đó có một số nguyên nhân chính như sau:
-Suy yếu các mô ở vùng chậu, người già thường bị sa dạ con nhiều hơn.
-Sinh đẻ nhiều lần, không kiêng được.
-Làm việc quá độ: thường làm các việc nặng
-Đại tiện thường xuyên táo bón phải rặn liên tục
-Thời kỳ tiền mãn kinh, mãn kinh, một số hormon bị thiếu hụt đôi khi cũng là nguyên nhân khiến bạn bị sa dạ con
-Thừa cân, béo phì hoặc thậm chí có u xơ tử cung hoặc u nang ở vùng xương chậu tạo áp lực lớn ở vùng xương chậu cũng là nguyên nhân dẫn tới sa dạ con.
-Mắc bệnh ho mãn tính
-Mắc một số bệnh như: hội chứng hypermobility (bệnh về xương khớp), hội chứng Marfan- một bệnh di truyền có ảnh hưởng đến các mạch máu, mắt và xương, Hội chứng Ehlers-Danlos- một nhóm các điều kiện di truyền có ảnh hưởng đến các protein collagen trong cơ thể
Triệu chứng của bệnh sa dạ con?
Bệnh sa dạ con ở độ 1 thường không có biểu hiện rõ ràng như độ 2, và độ 3, tuy nhiên nếu bạn thấy có một số triệu chứng như sau thì nên đến viện để kiểm tra và điều trị sớm:
-Thường xuyên đau vùng thắt lưng, tức và nặng bụng dưới
-Thường xuyên buồn đi đại tiện, tiểu tiện nhưng không đi được, hoặc đi được có biểu hiện khó đi, đau rát, bí tiểu, đại tiện táo bón
-Quan hệ tình dục đau, không có hứng thú
-Vùng kín có khí hư màu trắng, loãng, và nhầy như mũi, đôi khi có xuất huyết âm đạo
-Khi đi lại hoặc đứng lên có cảm giác như vật gì đó đang tụt xuống, có cảm giác dính và vướng, nằm thì không còn cảm giác đó.
Phòng bệnh sa dạ con?
-Cần duy trì trọng lượng cơ thể thích hợp, giảm cân nếu bạn có dấu hiệu thừa cân, béo phì.
-Thường xuyên tập các bài thể dục dành cho vùng xương chậu
-Lựa chọn chế độ ăn nhiều chất xơ với trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, để tránh táo bón khi đi vệ sinh.
-Hạn chế nâng vật nặng
-Bỏ thuốc lá (hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc bệnh sa dạ con)
-Phụ nữ mới sinh không nên ngồi xổm, lên xuống cầu thang nhiều, làm việc nặng, nên nghỉ ngơi, nằm kê cao chân.
Điều trị sa dạ con như thế nào?
Đông y cho rằng nguyên nhân sa dạ con chủ yếu do phụ nữ sinh đẻ nhiều lần, lao lực quá độ, hoặc đại tiện táo bón phải rặn nhiều làm cho hai mạch xung và nhâm hư tổn bất cố hoặc khí hư hạ hãm không làm chủ được cơ nhục gây ra, khi bị nhiễm trùng thì kèm thêm thấp nhiệt.
Trên lâm sàng Phòng khám Đông y Nguyễn Hữu Toàn chia thành các thể bệnh để điều trị. Kết quả: 80- 90% bệnh nhân sa dạ con đã được điều trị có kết quả tốt.
Khí hư
Triệu chứng: Sa dạ con, mệt mỏi, hồi hộp, đoản khí, tiểu đi luôn, thường kiêm cả chứng bạch đới trong loãng, lưỡi nhạt, mạch phù hư …
Pháp trị: Ích khí thăng đề
| sa dạ conkhí hư | Đg sâm | 16 | Btruật | 12 | H kỳ | 16 | |
| S Hồ | 12 | thăng ma | 16 | TR Bì | 8 | X quy | 12 |
| tr thảo | 4 | thanh bì | 8 | sơn chi | 8 | Sâm lô | |
Khi bị loét (thấp nhiệt)gia hoàng bá 12 , long đởm 12
Châm cứu: Bách hội, Quan nguyên, Khí hải, Trung cực (vê mạnh hướng về phía âm đạo)
Thận hư
Triệu chứng: Sa dạ con, lưng đau mỏi, bụng dưới tức nặng, hai vế nhức mỏi, không có bạch đới, âm đạo khô hoặc có hiện tượng dính dẻo, tiểu đi luôn, đau đầu, ù tai, lưỡi đỏ nhạt, mạch trầm nhược
Phép trị: Bổ thận ích khí
| Đại bổ nguyên tiễn | Nhân sâm | 12 | HoàI sơn | 8 | Thục | 20 | |
| Sa dạ con thận hư | kỉ tử | 8 | Qui đầu | 8 | Sơn thù | 4 | |
| Chích thảo | 4 | thanh bì | 8 | sơn chi | 8 | Sâm lô | |
| Thăng ma | 80 | Đ Trọng | 8 | ||||
Khi bị loét (thấp nhiệt) gia hoàng bá 12 , long đởm 12
Nếu thận dương hư chân tay lạnh ra Phụ tử, Nhục quế
Châm cứu: Bách hội, Quan nguyên, Khí hải, Trung cực (vê mạnh hướng về phía âm đạo)
Dùng ngoài
Bài 1: Chỉ sác 200g Cho 3 bát nước đun lấy nước xông rửa
Bài 2: dùng cho trường hợ bị viêm loét (có thấp nhiệt) Khổ sâm, Sà sàng, Hoàng bá, Khô phàn, Hoàng liên, Bạch chỉ
Lượng bằng nhau đun sôi xông rửa, dùng cho trường hợp thấp nhiệt (có loét)
Theo baithuocnambacviet.com tổng hợp
Chị gái tôi năm nay 33 tuổi, mới sinh con thứ 2 được gần 4 tháng nay. Thời gian gần đây chị cảm thấy nặng nặng nơi âm đạo, nhất là những lúc phải gánh lúa hay mang vác nặng thì thấy cả khối to nhô ra ngoài…
Sa dạ con là tình trạng tử cung sa thấp hơn vị trí bình thường và đây là bệnh lý khá phổ biến ở những phụ nữ sau khi sinh (trên thế giới có đến 15% phụ nữ cao tuổi mắc bệnh).
Xơ mướp 60g, rượu trắng 1/2 lít. Đốt xơ mướp thành than, nghiền nhỏ, chia thành 14 gói bằng nhau; hằng ngày trước khi ăn cơm, uống 1 gói với rượu trắng.
Sa dạ con là tình trạng tử cung sa thấp hơn vị trí bình thường. Nguyên nhân chủ yếu là dây chằng và các cơ nâng đỡ tử cung bị rão, tổ chức giữa âm đạo và âm hộ bị tổn thương chưa phục hồi sau khi sinh đã phải lao động quá sớm hoặc quá nặng.
Sa dạ con là bệnh lý khá phổ biến ở những phụ nữ lớn tuổi, nhất là khi phải trải qua nhiều lần sinh đẻ.
Sa dạ con là tình trạng tử cung sa thấp hơn vị trí bình thường và đây là bệnh lý khá phổ biến ở những phụ nữ sau khi sinh (trên thế giới có đến 15% phụ nữ cao tuổi mắc bệnh).
Xơ mướp 60g, rượu trắng 1/2 lít. Đốt xơ mướp thành than, nghiền nhỏ, chia thành 14 gói bằng nhau; hằng ngày trước khi ăn cơm, uống 1 gói với rượu trắng.
Sa dạ con chủ yếu do giãn các dây chằng tử cung hoặc do tham gia lao động nặng nhọc quá sớm sau khi sinh đẻ, hoặc do suy nhược toàn thân gây nên.
Sa âm đạo – Sa dạ con xảy ra khi các cơ vùng chậu yếu đi khiến cho nhiều cơ quan vùng chậu tuột xuống âm đạo. các cơ quan này gồm : bàng quang, trực tràng và niệu đạo, nhưng cơ quan hay bị sa nhất là tử cung. Nếu nặng cổ tử cung có thể nhô ra khỏi âm đạo nếu trực tràng phồng lên phía vách sau âm đạo được gọi là sa trực tràng. Niệu đạo phồng lên phía vách trước âm đạo là sa niệu đạo và bang quang tuột xuống phía trước vách âm đạo là sa bàng quang . đây là bệnh lý khá phổ biến ở những phụ nữ lớn tuổi, sau sinh, sinh đẻ nhiều, lao động sớm – nặng trong thời gian hậu sản…Bệnh có 3 mức độ:
Độ 1: tử cung bị kéo giãn, chùng xuống thấp hơn một chút so với vị trí ban đầu nhưng vẫn nằm trong âm đạo. Người bệnh cảm giác hơi tức, vướng, nặng ở bộ phận sinh dục, thỉnh thoảng hay bị tiểu dắt, tiểu són, đặc biệt là khi ho, cười lớn hoặc vận động mạnh
Độ 2: tử cung giãn, sệ xuống khe hở của âm đạo. Mỗi khi rặn, cố gắng để đi vệ sinh, ngồi xổm hoặc mang xách nặng, một phần tử cung sẽ bị đẩy ra ngoài. Nếu nghỉ ngơi, nó sẽ tự co lại vào bên trong
Độ 3: toàn bộ tử cung "chảy" hết ra ngoài âm đạo. Người bệnh có thể nhìn, sờ thấy một khối thịt tròn cỡ nắm tay ở đó và khối thịt này không tự co lại được. Nếu bệnh đã đến mức độ này thì luôn kèm theo viêm tấy do bệnh nhân thường xuyên đi tiểu són, các vi khuẩn dễ dàng xâm nhập
Sa tử cungtuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại gây rất nhiều phiền toái,ảnh hưởnglớnđến sinh hoạt hằng ngày của bệnh nhân.Phụ nữ sau khi sinh cần lưu ý giữ vệ sinh sạch sẽ, lao động nhẹ nhàng, bồi dưỡng trong thời gian cho con bú để cơ thể chóng khỏe, các cơ, dây chằng nhanh mạnh lên. Ngoài ra cũng cần đi khám phụ khoa định kỳ 6 tháng một lần, để nếu bệnh nặng hơn bác sĩ có sự can thiệp kịp thời.
Bệnh đặc biệt hay gặp ở những phụ nữ phải lao động nặng nhọc, mang vác nặng quá sớm sau sinh. Khi mới sinh đến khoảng 1-2 tháng, tử cung vẫn còn to và nặng, chưa co lại hoàn toàn. Trong khi các cơ và dây chằng nâng đỡ ở đáy chậu còn đang mềm yếu, chưa phục hồi sau thai nghén. Việc lao động nặng nhọc, gằng sức, đi lại quá nhiều khiến dạ con bị sa xuống. Vì thế, khi mới sinh, sản phụ nên đi lại nhẹ nhàng, vừa tránh được tình trạng bế sản dịch, vừa giúp dạ con co bóp, co lại trở về bình thường. Phụ nữ sau sinh cũng cần ăn nhiều rau xanh, hoa quả để không bị táo bón. Việc gắng sức rặn khi đi ngoài cũng có thể làm dạ con sa nhiều hơn. Sản phụ cũng nên cho con bú mẹ vừa tốt cho em bé, lại giúp tử cung co bóp tống sản dịch ra ngoài và giúp tử cung co nhỏ lại.
Còn khi có dấu hiệu sa âm đạo, không được chủ quan mà cần đi khám chuyên khoa để được can thiệp ngay khi ở mức độ nhẹ và cũng hạn chế làm việc nặng. Còn việc có thể mang thai tiếp được khi có biểu hiện sa dạ con, thì ở mỗi trường hợp cụ thể, khi thăm khám kỹ càng bác sĩ mới có thể đưa ra lời khuyên. Có những người sa dạ con ở mức độ nhẹ, hoàn toàn vẫn có thể tập luyện, can thiệp để dạ con co trở lại bình thường và vẫn có thể sinh con.
Phép chữa: Theo nguyên tắc “hãm xuống thì đưa lên” dùng bổ khí để đưa lên là chính. Dùng thuốc có tính thăng đề (đưa lên) để đưa khí hạ hãm từ dưới lên trên. Đồng thời phối hợp cả châm cứu bấm huyệt và phép chữa ngoài như chườm đắp thì kết quả sẽ nhanh hơn. Khi chữa phải nghỉ ngơi tốt, kiêng phòng dục, gánh vác nặng để nâng cao điều trị, đề phòng bệnh tái phát. Cụ thể là phải bổ khí thăng dương.
Dùng bài: “Bổ trung ích khí”: huyền sâm 4g, huỳnh kỳ (nướng) 6g, đương quy 2g, bạch truật 4g, chích thảo 4g, trần bì 2g, thăng ma 2g, sài hồ 2g, gừng sống 3 lát, đại táo 3 trái. Sắc 500ml còn 150ml, uống ấm trong ngày.
Chứng thấp nhiệt: Biểu hiện trong âm đạo có khối lòi ra ngoài, đau, nước vàng ra dầm dề, đi tiểu nóng rát, nước tiểu vàng, lúc tiểu thì đau, lòng phiền, mình nóng, tự đổ mồ hôi, miệng khô, đắng, lưỡi đỏ, rêu vàng có nhớt, mạch hoạt sác.
Nguyên nhân: do tỳ khí hư, thấp khí hạ hãm, uất lâu sinh nhiệt.
Phép chữa: thanh nhiệt, lợi thấp.
Dùng bài “Long đởm tả can thang”: long đởm thảo (sao rượu) 4g, mộc thông 2g, sài hồ 4g, trạch tả 4g, xa tiền tử, sinh địa hoàng (sao rượu) 2g, đương quy vĩ (rửa rượu) 2g, chi tử (sao) 2g, hoàng cầm (sao rượu) 2g, cam thảo 2g. Sắc uống xabữa ăn.
Sau đây xin giới thiệu một số bài thuốc Nam điều trị có kết quả tốt:
Bài 1: Hoa thiên lý 30g, lá non thiên lý 20g. Hai thứ giã nát, gói bông, đặt vào âm hộ (đêm đặt, ngày bỏ ra).
Bài 2: Lá thài lài tía 4g, phèn phi 2g (tiệt trùng tốt), giã nát gói bông đặt vào âm hộ trong 24 giờ.
Bài 3: Hạt na (miền Nam gọi mãng cầu) khô 20g, lá trầu không 50g, phèn phi 5g. Giã lá trầu vắt nước cốt, hạt na, phèn phi giã kỹ, tán bột mịn hòa lẫn, bôi vào.
Bài 4: Ngọn lá thầu dầu tía 20g, hạt thầu dầu tía già 10g. Hai thứ tiệt trùng tốt, giã nát gói vàobông đặt vào âm đạo trong 24 giờ.
Bài 5: Lá vông nem 50g, bồ hóng bếp, phèn phi 2g. Ba thứ tiệt trùng tốt, giã nát gói vào bông đặt vào âm đạo (đêm đặt, ngày bỏ ra).
Bài 6: Vỏ cây hòe tươi 20g, lá thầu dầu tía 20g(không có thì dùng hạt), củ thăng ma 20g. Các vị giã nhỏ trộn với dấm thanh, chia làm 2 miếng thuốc, một đắp rốn, một đắp đỉnh đầu. Thấy dạ con co vào bình thường thì bỏ thuốc rửa sạch.
Bài 7: Muối 1 chén rang nổ giòn thì đổ vào 2 chén cám, tiếp tục rang qua rang lại cho nóng đều rồi đổ ra khăn gói chườm lưng bệnh nhân hoặc lót lưng cho bệnh nhân nằm lên trên. Đồng thời khuấy hồ bột mì. Gừng sống trộn với sáp giã hòa vào hồ bột mì, phết lên giấy trắng dán bụng dưới. Khi dạ con co lên vừa đủ thì gỡ ra.
Khi áp dụng thuốc dùng ngoài thì kết hợp uống bài thuốc bổ trung ích khí, chú ý vị thăng ma tăng lên đến 20 – 30g.
Day bấm huyệt: bách hội, khí hải, đái hạch, duy đạo, thái xung, chiếu hải. Bách hội có tác dụng nâng khí hạ hãm. Khí hải để ích khí cố thoát. Duy đạo thu liễm làm co tử cung. Hai kinh can và thận đều tuần hành qua bụng dưới liên hệ với bào cung, cho nên dùng các huyệt thái xung, chiếu hải, đái hạch để điều bổ can thận.
Cháo và canh thuốc chữa bệnh sa dạ con:
Cháo kê, lương: Lươn 1 con, bỏ nội tạng rửa sạch thái nhỏ bỏ vào nồi với kê 100g đã đãi sạch và muối, nước vừa đủ ninh nhừ thành cháo. Ăn hết trong ngày, ăn lúc đói.
Cháo thủ ô, trứng gà: Hà thủ ô đỏ 30g, dùng vải thưa gói lại, cùng với gạo kê 50g, đãi sạch cho vào nồi, nước vừa đủ nấu thành cháo. Rồi vớt túi thuốc hà thủ ô ra, cho gia vị, đường thích hợp và đập 2 quả trứng gà vào. Ngày ăn 2 lần lúc đói.
Cháo đảng sâm, thăng ma: Đảng sâm 30g, thăng ma 10g. Cho nước nấu kỹ rồi vớt bỏ bã thuốc đi, rồi cho kê 50g vào nấu thành cháo. Ngày ăn 2 lần lúc đói.
Canh lươn: Lươn 2 con, làm bỏ xương ruột đầu đuôi, thái chỉ cho vào nồi, rồi cho hành gừng muối rượu vào ướp một lát. Nước sôi vừa đủ, nấu canh cho gia vị là được. Ăn cùng bữa cơm hằng ngày.
Canh cá diếc, hoàng kỳ: Cá diếc tươi 1 con 250g, hoàng kỳ 25g, chỉ xác sao 10g. Hoàng kỳ, chỉ xác nấu nước 40 phút vớt bỏ bã, lấy nước. Cá làm sạch cho vào nồi nước thuốc và gừng muối vào đun tiếp đến khi chín cá. Ăn kèm trong bữa ăn.
baithuocnambacviet.com tổng hợp
**********************
