Tên thường gọi: Cà chua
Tên tiếng Trung: 西红柿
Tên khoa học: Lycopersicon esculentum Mill.
Họ khoa học: Thuộc họ Cà – Solanaceae.
(Mô tả, hình ảnh cây cà chua, phân bố, thu hái, thành phần hóa học, tác dụng dược lý…)
Mô tả:
Cà chua từ lâu đã là một thực phẩm quen thuộc trong các bữa ăn hàng ngày tuy nhiên ít người biết đến cà chua cũng là một vị thuốc quý. Dạng cây thảo hằng năm, có khi sống dai, cao 1m hay hơn. Thân mọng nước, có lông mềm, dính. Lá có cuống, mọc so le, xếp lông chim không đều hay kép lông chim 2 lần, dài 10-40cm; lá chét thay đổi, hình trứng hay hình trứng mũi mác, mép có răng. Hoa thành chùm xim ở nách lá; đài 5-8 thuỳ dài khoảng 12mm; tràng hoa màu vàng cam, dài 10-15mm. Quả mọng màu đỏ hay vàng, có kích thước và hình dạng thay đổi, trong chứa chất dịch chua ngọt và nhiều hạt dẹt.
Bộ phận dùng:
Quả – Fructus Lycopersici.
Nơi sống và thu hái:
Cà chua gốc ở Pêru, được nhập trồng vào nhiều xứ nhiệt đới. Cà chua được đưa vào trồng ở nước ta cuối thế kỷ 19 ở các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ và một số tỉnh vùng cao. Cây ưa nóng (22-24oC), thích hợp cho thời kỳ ra quả là ban ngày 25oC, ban đêm 15-20oC. Nếu bị rợp nhiều hay bị nắng quá nhiều đều ra hoa kết quả kém. Ưa đất đủ ẩm với không khí tương đối khô ráo. Trồng bằng hạt.
Sau khi cây mọc từ 50-70 ngày thì ra hoa. Do trồng trọt mà người ta tạo được nhiều giống trồng như Cà chua hồng, Cà chua múi…
Phân bố địa lý
Cà chua được phát triển trên toàn Thế giới do sự tăng trưởng tối ưu của nó trong nhiều điều kiện phát triển khác nhau. Các loại cà chua được trồng trọt phổ biến nhất là loại quả đường kính khoảng 5–6 cm. Hầu hết các giống được trồng đề cho ra trái cây màu đỏ, nhưng một số giống cho quả vàng, cam, hồng, tím, xanh lá cây, đen hoặc màu trắng. Đặc biệt có loại cà chua nhiều màu và có sọc.
Cà chua là một trong các loại trái cây vườn phồ biến nhất tại Hoa Kỳ, cùng với quả bí xanh được người trồng ưa thích.
Khoảng 150 triệu tấn cà chua đã được sản xuất ra trên Thế giới trong năm 2009. Trung Quốc là nước sản xuất cà chua lớn nhất, chiếm khoảng một phần tư sản lượng toàn cầu, tiếp theo là Hoa Kỳ và Ấn Độ. Các khu vực chế biến tại California chiếm 90% lượng sản xuất ở Mỹ và 35% lượng sản xuất thế giới.
Ở Việt Nam cà chua được trồng ở khắp các địa phương.
Thành phần hóa học:
Quả Cà chua chứa nước 90%, glucid 4%, protid 0,3%, lipid 0,3%, các acid hữu cơ như acid citric malic, oxalic, nhiều nguyên tố vi lượng, các vitamin A, B1, B2, B6, C, PP, E, K. Quả còn chứa glucose và fructose và một ít sucrose và một keto-heptose. Quả Cà chua chín và gần chín đều chứa các aminoacid chủ yếu, trừ tryptophan; quả chưa chín chứa narcotin.
Tác dụng dược lý
Lycopen được chứng mình có thể bảo vệ cơ thế chống lại quá trình oxi hóa trong nhiều nghiên cứu dịch tễ học. Cà chua là nguồn nhiều Lycopen, tiêu thụ cà chua có thể làm giảm nguy cơ ung thư vú, ung thư đầu và cổ, có thể chống lại rất mạnh các bệnh thoái hóa thần kinh. Uống nước sốt cà chua xay nhuyễn là giúp trị các triệu chứng bệnh tiểu đường. Tiêu thụ cà chua còn giúp mang lại lợi ích cho việc giảm nguy cơ tim mạch và bệnh liên quan đến tiểu đường tuyp 2.
(Công dụng, liều dùng, tính vị, quy kinh)
Tính vị, tác dụng: Quả Cà chua có vị chua ngọt, tính mát, có tác dụng tạo năng lượng, tiếp chất khoáng, tăng sức sống làm cân bằng tế bào, khai vị, giải nhiệt, chống hoại huyết, kháng khuẩn, chống độc, kiềm hoá máu có dư acid, lợi tiểu, hoà tan urê, thải urê, giúp tiêu hoá dễ các loại bột và tinh bột. Nước sắc lá có tính chất giảm huyết áp; lá cũng có tính chất giải độc sưng tấy.
Công dụng, chỉ định và phối hợp:
Cà chua là loại rau có giá trị dinh dưỡng cao vì lượng glucid, acid hữu cơ và nhiều loại vitamin cần thiết cho cơ thể con người. Ngoài ra, nước sắc lá có tính chất giảm huyết áp, lá cũng có tính chất giải độc sưng tấy. Quả Cà chua thường được dùng ăn tươi, nấu canh giấm và làm mứt, tương Cà chua, xốt Cà chua…
Cà chua được chỉ định trong trị suy nhược, ăn không ngon miệng, nhiễm độc mạn tính, trạng thái da huyết, máu tăng độ nhớt, xơ cứng động mạch, bệnh về mạch máu, tạng khớp, thống phong, , thừa urê huyết, sỏi niệu đạo và mật, , viêm ruột. Dùng ngoài để chữa bệnh (dùng quả Cà chua thái lát mà xoa) và dùng lá xát chữa các vết đốt của sâu bọ.
Cà chua không chứa các oxalat, nhưng có một chất tương tự coctison, nên người bị bệnh , thống phong vẫn dùng được. Lá Cà chua dùng treo trong phòng ở cũng xua được muỗi và ong vò vẽ. Lá chiết được tomatin là một chất kháng khuẩn, chống nấm, chống một số sâu bệnh phá hoại cây trồng. Đọt non giã nhỏ thêm vài hạt muối dùng đắp mụn nhọt và chỗ sưng tấy.
Bổ sung dinh dưỡng
Đối với một người bình thường có thể dùng 200g cà chua/ ngày. Có thể rửa sạch, ăn sống hoặc say sinh tố uống hằng ngày, với lượng cà chua này có thể đáp ứng đủ nhu cầu về vitamin A, C, sắt và kali của cơ thể trong một ngày.
Giúp điều trị tăng huyết áp
Lấy 1 hoặc 2 quả cà chua, dùng nước sôi rửa sạch, thái thành lát mỏng, có thể trộn thêm chút đường, ăn vào lúc sáng sớm chưa ăn uống gì. Sử dụng đều đặn trong 10 hoặc 15 ngày, nghỉ 3 ngày rồi sau đó lại tiếp tục liệu trình đó.
Kích thích tiêu hóa, làm đẹp da
Cà chua 200g, táo tây 150g, chanh quả 80g, chuối tiêu chín 100g, cải bắp 100g. Cà chua rửa sạch, thái miếng; táo tây gọt vỏ, cắt nhỏ; chanh vắt lấy nước; bắp cải thái nhỏ. Cho cà chua, táo tây và bắp cải vào máy ép lấy nước. Chuối tiêu bóc vỏ, đánh nhuyễn rồi hoà đều với dịch ép, cho thêm nước chanh, quấy đều, chia uống vài lần.
Chữa dạ dày nóng cồn cào, miệng đắng
Trộn đều 150 ml nước ép cà chua với 15ml nước ép sơn tra (táo mèo), ngày uống 2- 3 lần.
Hỗ trợ chữa viêm gan mãn tính
Cà chua 250g rửa sạch, thái miếng; thịt bò 100 g thái thành lát mỏng, ướp gia vị vừa ăn. Xào chung cà chua với thịt bò, ăn hằng ngày với cơm. Món này có tác dụng điều hòa chức năng gan, bổ máu, tăng cường chức năng tiêu hóa, có tác dụng hỗ trợ tốt trong quá trình điều trị viêm gan mãn tính bằng thuốc, giúp cơ thể chóng phục hồi.
Chữa cao huyết áp
Dùng máy ép 1kg cà chua, rồi hòa với 100g đường trắng. Sau đó, đun sôi một lát, để nguội, chia vài lần uống trong ngày. Thức uống này vừa có khả năng phòng chống bệnh cao huyết áp vừa giúp thanh lọc cơ thể.
Chữa bệnh đái tháo đường, giúp giảm cân
Cà chua 150g, dứa 150g, nước ép chanh 15ml. Cà chua và dứa rửa sạch, nên ngâm trong nước muối loãng khoảng 10 phút. Sau đó ép cà chua và dứa lấy nước rồi hòa với nước ép chanh. Chia uống vài lần trong ngày. Loại nước ép này giúp cơ thể giảm cân, phòng và chữa bệnh đái tháo đường.
Ngăn ngừa xơ vữa động mạch
Cà chua 500g, rau cần 250g, chanh 80g. Cà chua và rau cần rửa sạch, thái miếng; sau đó ép lấy nước rồi vắt thêm nước chanh, hoà đều, chia uống nhiều lần trong ngày. Đây là loại nước giải khát rất giàu sinh tố và chất khoáng, có tác dụng thúc đẩy chuyển hoá các chất trong cơ thể, bổ dưỡng và giải trừ mệt mỏi, đồng thời còn giúp phòng ngừa tình trạng xơ vữa động mạch.
Chống chảy máu chân răng, nhiệt miệng
Cà chua 200g, mía 150g. Cà chua rửa sạch, thái miếng. Mía róc vỏ, chặt nhỏ. Sau đó ép chung lấy nước, chia uống vài lần trong ngày. Loại thức uống này có tác dụng kích thích tiêu hoá, phòng chống tình trạng miệng khô, nhiệt miệng, trúng nắng, chảy máu chân răng…
Phòng chống hạ đường huyết
Cà chua 150g, khổ qua 100g. Cà chua và khổ qua rửa sạch,thái miếng nhỏ rồi dùng máy ép lấy nước, chia uống vài lần trong ngày. Loại nước giải khát này có công dụng thanh nhiệt giải độc, phòng chống tích cực tình trạng viêm nhiễm, làm đẹp da và hạ đường huyết.
Ai không nên ăn nhiều cà chua
Người bị sỏi mật, bệnh gout không nên ăn nhiều cà chua: Do lượng axit hữu cơ trong cà chua sống tương đối lớn và có một lượng nhỏ purin nên những người mắc bệnh sỏi mật và bệnh gout nên cẩn thận khi áp dụng những bài thuốc trên, nên xin lời khuyên từ bác sĩ chuyên khoa.
Không ăn cà chua trong khi đói: Chất pectin và nhựa phenolic chứa nhiều trong cà chua. Khi bạn sử dụng cà chua vào những lúc đói thì những chất này có thể phản ứng với a-xít, ảnh hưởng lớn đến dạ dày. Khi dạ dày tiêu thụ những chất này có thể gây nên tình trạng nôn mửa, đau bụng. Chính vì vậy, bạn không nên sử dụng cà chua trong khi đói, nhất là đối với những trường hợp giảm béo với cà chua, cần phải cân nhắc kĩ lưỡng khi sử dụng.
Những người bị bệnh viêm dạ dày, bệnh đại tràng cấp tính, bị sỏi mật hay mắc bệnh thống phong thì không nên sử dụng cà chua, sẽ làm tình trạng bệnh nặng thêm. Bên cạnh đó, khi bạn uống thuốc chống đông máu, vitamin K chứa trong cà chua sẽ tác động đến hiệu quả của loại thuốc này, không tốt cho người bệnh.
Cà chua kỵ các thực phẩm
Khoai tây, cà rốt, dưa chuột là top 3 thực phẩm kỵ với cà chua. Khi sử dụng dưa chuột và cà chua, vitamin C trong cà chua sẽ bị phân hủy và phá hủy bởi các enzym catabolic có trong dưa chuột.
Đối với khoai tây, khoai lang khi dùng đồng thời với cà chua sẽ dẫn đến chứng khó tiêu, đau bụng, rối loạn tiêu hóa và tiêu chảy. Ngoài ra, khi bạn sử dụng chung cà rốt với cà chua sẽ làm giảm các thành phần dinh dưỡng của nhau, không có lợi cho sức khỏe.
Khi dùng bia rượu, tránh ăn cà chua. Trong cà chua có chứa a-xít tannic khi sử dụng cùng với bia rượu có thể hình thành chất khó tiêu trong dạ dày, gây nên chứng đầy bụng và tắc nghẽn đường ruột. Chính vì vậy, bạn tuyệt đối không dùng cà chua khi đang sử dụng những đồ uống kích thích này.
Lưu ý khi dùng cà chua
Không sử dụng cà chua thường xuyên. Nếu bạn sử dụng cà chua một cách thường xuyên thì dễ có nguy cơ bị mắc bệnh sỏi thận. Trong cà chua có chứa nhiều a-xít oxalic, khi cơ thể hấp thụ một cách thường xuyên sẽ làm tăng nguy cơ bị sỏi thận.
Tránh sử dụng chảo nhôm, gang chế biến cà chua. Việc sử dụng các dụng cụ chế biến cà chua bằng nhôm, gang sẽ khiến các loại a-xít có trong cà chua dễ gây ra phản ứng hóa học.Điều này không chỉ làm giảm hương vị của món ăn, hạn chế chất dinh dưỡng hấp thụ vào cơ thể mà còn ảnh dưởng đến độ bền của những dụng cụ này.
Không sử dụng cà chua trước bữa cơm: Ăn cà chua trước bữa cơm sẽ dẫn đến tình trạng làm tăng axít có trong dạ dày, gây ra chứng ợ nóng, cảm thấy khó chịu, tiêu hóa không được tốt, làm giảm sự ngon miệng trong bữa cơm.
Tránh dùng cà chua với các món ăn nhiệt lượng cao: Bạn nên tránh sử dụng cà chua với những món ăn có nhiệt lượng cao. Điều này sẽ giúp bạn hạn chế việc tích tụ nhiều calo trong cơ thể, dẫn đến tình trạng tăng cân, béo phì.
Không dùng cà chua nấu chín trong thời gian dài: Khi bạn sử dụng cà chua đã bị nấu chín kĩ hoặc để trong thời gian dài, dinh dưỡng và hương vị sẽ bị mất đi. Bên cạnh đó, nếu bạn ăn phải cà chua không còn chất dinh dưỡng có thể gây nên tình trạng ngộc độc thực phẩm, không tốt cho sức khỏe, thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng.
Ghi chú:
Còn có một thứ – var. cerasiforme Alef., mà ta thường gọi là Cà kiu, cũng có thân cây hơi trườn, có lông trắng ở nhiều bộ phận, lá dài 5-10cm, kép với lá chét lớn và nhỏ xen nhau, đơn hay lại kép; chùm hoa ngoài nách lá, dài 4-6cm, đài có lá dài hẹp, cao 1cm, tràng hoa tim tím; quả mọng tròn, màu đỏ hay da cam, đường kính 1-1,5cm. Cây mọc hoang và cũng được trồng lấy quả nấu canh chua.
Tag: hinh anh cay ca chua, tac dung ca chua, cong dung ca chua, vi thuoc ca chua, thuoc nam
Trước thực trạng thuốc đông dược kém chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng,… xuất hiện tràn lan trên thị trường, làm ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị cũng như ảnh hưởng tới sức khỏe của bệnh nhân. Việc lựa chọn những địa chỉ uy tín để mua thuốc đông dược là rất quan trọng và cần thiết. Vậy khách hàng có thể mua vị thuốc Cà chua ở đâu?
Cà chua là vị thuốc nam quý, được sử dụng rộng rãi trong YHCT. Hiện tại hầu hết các cửa hàng thuốc đông dược, phòng khám đông y, phòng chẩn trị YHCT… đều có bán vị thuốc này. Tuy nhiên người mua nên chọn những địa chỉ có uy tín, đảm bảo chất lượng, có giấy phép hoạt động để mua được vị thuốc đạt chất lượng.
Với mong muốn bệnh nhân được sử dụng những loại dược liệu đúng, chất lượng tốt, phòng khám Đông y Nguyễn Hữu Toàn không chỉ là đia chỉ khám chữa bệnh tin cậy, uy tín chất lượng mà còn cung cấp cho khách hàng những vị thuốc đông y (thuốc nam, thuốc bắc) đúng, chuẩn, đạt chất lượng cao. Các vị thuốc có trong tiêu chuẩn Dược điển Việt Nam đều được nghành y tế kiểm nghiệm đạt chất lượng tiêu chuẩn.
Tag: cay ca chua, vi thuoc ca chua, cong dung ca chua, Hinh anh cay ca chua, Tac dung ca chua, Thuoc nam
baithuocnambacviet.com Tổng hợp
*************************
