CÁC BÀI THUỐC TRỊ ỈA CHẢY NHIỆT (NHIỆT TẢ)
1.CÁT CĂN TÍCH TUYẾT THẢO THANG
Cát căn30g
Rau má khô30g
Búp tre non20g
Cam thảo dây (dây chi chi) 10g
Chủ trị:
Ỉa chảy, bụng quặn đau lại mót đi ngoài ngay. Phân lỏng hoãc !oãng như nước màu vàng, đi toé như xối nước, có tiếng kéu bảnh bạch d đoạn sau, biểu hiện trong ruột có nhiều hai, ngày đi 5 – 7 lần, thậm chí hơn chục lần, phân mùi thối nống. Có khi phát sốt nhẹ, khát đòi uống nước, thích nước mát, tiểu tiện lượng ít màu vàng hoặc đỏ. Ở trẻ em ỉa chảy vài ngày là hậu môn đã đỏ và có cảm giác nóng, ngưài mệt lả không muốn ăn.
Cách dùng, liều lượng:
Các vị cho vào 1000ml nước, sắc lấy 500ml nước thuốc để nguội cho uống thay nước trong ngày.
Ngày uống 1 thang.
Trẻ em giảm liều tượng xuống một nửa.
Kiêng kỵ:
Ỉa chảy hư hàn không dùng.
2. LỤC NHẤT TÁN
Hoạt thạch (thuỷ phi)60g
Cam thảo10g
Chủ trị:
Ỉa chảy thuộc nhiệt, mình nóng, khát nưôc, ngày đi ỉa nhiếu lần phân lỏng như nước, mùi thối khẳn, hoặc đi toé phân ra cỏ tiếng kêu bạch bạch, hậu môn đỏ, môi khỏ se có mày đỏ, miệng ráo, tiểu tiện lượng ít, vàng hay đỏ có khi còn đi dắt.
Cách dùng, liều lượng:
Các vị phơi sấy khô, tán bột mịn.
Người lớn ngày uống 30 * 40g, chìa uống 4 lần. Trẻ em tuỳ tuổi giảm liều lượng ngày uống từ 15 – 20g chia uống 4 – 5 lẩn.
Hoà với nước chín nguội uống.
3. TRÚC LỊCH HOẮC HƯƠNG THANG
Búp tre non (tẩm nước gừng phơi tái) 40g
Hoắc hương khô12g
Bạch biển đậu12g
Hương nhu khô8g
Hâu phác (cạo bỏ vỏ thỗ thái mòng) 8g
Chủ trị:
Ỉa chảy nhiệt: phân lỏng hoăc đi toé như xối nước, đoạn sau có tiếng kêu bạch bạch, ngày đêm đi nhiều lần, người nóng, đầu váng, chán ăn buồn nõn, đầu mặt có lúc ra ít mổ hỏi, miệng khát, hậu môn nóng đỏ hoặc rát, tiểu tiện vàng ít, có lúc đi dắt.
Cách dùng, liều lượng:
Các vị cho vào 600ml nước, sắc lấy 200ml để nguội uống, Ngày uống 1 thang.
Trẻ em tuỳ tuổi giảm bởt lượng thuốc trong thang xuống còn 1/4 -1/3 – 1/2.
Chú ý:
Nếu người bệnh khát nước đòi uống luôn, lấy cám gạo nếp sao đen 40g, gừng tươi 3 lát nấu kỹ, gạn bỏ bã lấy nước uống trong ngày thay nước chè.
Kiêng ky:
Ỉa chảy thuộc hư hàn không được dùng.
4. HOÀI SƠN HOẲC HƯƠNG THANG
Hoài sơn (sao vàng)24g
Hoắc hưong20g
Hương nhu20g
Xa tiền tử20g
Cát căn20g
Trần bì8g
Chủ trị:
Ỉa chảy phân lúc đầu đí toé ra như nước, sau có tiếng bạch bạch, ngày đi 5 – 7 lần, người nóng, đầu váng và năng, miệng khát nhưng uống không nhiều, mệt mỏi, tiểu tiện vàng đỏ, ít, bụng hoi đầy lúc đau lúc giảm, chán ăn.
Cách dùng, Liều lượng:
Các vị cho vào 800ml nước, sắc lấy 200ml nước thuốc để nguội uống.
Ngày uỗng 1 thang.
Trẻ em tuỳ tuổi giảm bớt liều lượng.
Kiêng ky:
Ỉa chảy thuộc hư hàn không dùng.
HOÀN HOẠT THẠCH
Hoạt thạch20g
Cam thảo3g
Chuối tiêu xanh3g
Chủ trị:
ỉa chảy: người nống, buồn bực, khát nước.
Cách dùng – liều lượng:
Chuối tiêu nướng chín, bóc vỏ thái mỏng, phơi sấy khô tán bột mịn cùng với hoạt thạch, cam thảo luyện hố làm hoàn bằng hạt ngô.
Người lớn mỗi lần uống 5-10 viên.
Trẻ em giảm liều, uống với nước sôi để ấm, uống trước bữa ăn.
Chú ý:
Nếu người bệnh có nóng nhiều dùng lá Hương nhu sắc nước làm thang chiêu thuốc viên.
THANH NHIỆT CHỈ TẢ THANG
Búp tre16g
Rau má16g
Lá mơ16g
Bông mã đề16g
Trần bì8g
Chủ trị:
Ỉa chảy do nhiệt (nhiệt tả): Đau bụng đi ỉa lỏng, phân khẳm, hậu môn nóng rát, sốt khát nước, tiểu tiện đỏ.
Cách dùng, liều lượng:
Các vị cho vào 600ml nước, sắc lấy 200ml nước thuốc chia uống 2 lần trong ngày.
Ngày uống 1 thang.
(Thanh nhiệt ngân hoa thang)
Kim ngân hoa |
8g |
Bổ công anh |
8g |
Dây khổ qua |
8g |
Lá sống đời |
kg |
Cây mã đề |
8g |
Lá cây bàng |
8g |
Rau má |
8g |
Vỏ đậu xanh |
6g |
Cam thảo đất |
6g |
Xuyên tâm liên |
4g |
Khổ luyện bì |
4g |
Củ ráng |
8g |
Chủ trị:
Tiêu chảy thuộc thể nhiệt tả. Đi tiêu nước toé ra như xối. Tiêu ra vật giống gợn dơ tích trữ ở trong ruột, hơi bay lên nóng, mùi hôi thối khó chịu, bụng đau dữ, khi tiêu thì hậu món nóng rát, tiểu gắt đỏ, trong ngưòi nóng, bức rứt, khát nước, lưỡi đỏ, rêu vàng, mạcli huyền sác.
Cách dùng, liều lượng:
Các vị cho vào 600ml nưdc, thêm 3 lát gừng tươi, một nhúm trà; sắc lấy 100ml nước thuốc, chia uống 4 lần trong ngày.
Chú ý:
Bệnh nhân hết tièu chẩy, bụng hết đau nhưng người còn mệt mỗi, ăn uống ít.
Dùng thang trên bỏ các vị:
Khổ luyên bì (vỏ sầu đâu), xuyên tâm liên, kim ngân hoa, bổ còng anh, lá cây bàng, củ ráng.
Thêm các vị;
Hoài sơn |
8g |
Củ Đinh lăng |
8g |
Hậu phác (sao gừng) |
6g |
Trần bì (sao gừng) |
6g |
Sắc uống. |