Tên thường gọi: Hoàng nàn, vỏ dãn, vỏ doãn, mã tiền quế
Tên tiếng Trung: 黃 檀
Tên khoa học: Strychnos wallichiana Stend. ex. DC. (S. gaulthierana Pierre ex Dop),
Họ khoa học: thuộc họ Mã tiền – Loganiaceae.
Vị thuốc hoàng nàn là thân, vỏ của cây hoàng hàn.
(Mô tả, hình ảnh cây hoàng nàn, phân bố, thu hái, chế biến, thành phần hóa học, tác dụng dược lý)
Mô tả cây hoàng nàn
Cây hoàng nàn là một cây thuốc quý. Cây nhỡ mọc leo, cành mảnh, nhẵn, có những tua cuốn đơn hoặc kép, đầu phình, mọc đối ở những cành non. Lá mọc đối, mép nguyên, dai, có 3 gân nổi rõ ở mặt dưới, có hình dạng thay đổi, thường là bầu dục, dài 6-12cm, rộng 3-6cm. Hoa không cuống mọc thành chuỳ, dạng ngù ở đầu cành, phủ lông màu hung sâu. Quả mọng hình cầu, đường kính 4-5cm, có vỏ quả ngoài cứng, dễ vỡ, dày 4mm. Hạt nhiều, dạng đĩa, rộng 22mm hay hơn, dày 18mm, có lông mượt vàng ánh bạc.
Hoa tháng 6-8, quả tháng 9-11.
Bộ phận dùng làm thuốc:
Vỏ thân và cành – Cortex Strychni Wallichianae.
Nơi sống và thu hái:
Cây mọc hoang ở nhiều vùng núi đá hay núi đất, trong các rừng rậm và rừng phục hồi thuộc các tỉnh Tuyên Quang, Vĩnh Phú, Sơn La, Hoà Bình, Bắc Thái, Lạng Sơn, Thanh Hoá, Nghệ An. Thu hái vỏ thân, cành quanh năm, phơi hoặc sấy khô. Khi dùng phải chế để khử bớt độc.
Chế biến hoàng nàn
Chế biến sơ bộ: Thu hoạch vỏ cây hay vỏ cành, phơi hoặc sấy nhẹ đến khi khô kiệt.
Vị thuốc là mảnh vỏ to nhỏ không đều nhau, cuộn tròn hay cong lòng máng, dài 5 – 12cm, rộng 2 – 4 cm, dày khoảng 0,1 – 0,2cm. Mặt ngoài có nhiều nốt sần sùi màu nâu hay đỏ nâu. Mặt trong màu đen. Vị rất đắng. Độ ẩm không quá 12%, alkaloid toàn phần ít nhất là 2,5%.
Chế biến cổ truyền: Hoàng nàn là vị thuốc có độc tính mạnh, do đó cần phải chế biến trước khi dùng nhằm giảm độc tính của thuốc, tác dụng gây độc của Stricnin, làm giảm hàm lượng stricnin theo phương pháp loại trừ. Ngâm vị thuốc trong nước vo gạo, alkaloid và stricnin tan trong dung dịch ngâm, loại bỏ dịch ngâm.
Phương pháp chế biến hoàng nàn : (theo Dược điển Việt nam)
Ngâm vị thuốc trong nước 12 – 24 giờ, cạo bỏ vỏ ngoài. Ngâm tiếp trong nước vo gạo 3 ngày đêm, mỗi ngày thay nước một lần, vớt ra, rửa sạch.
Phơi hay sấy nhẹ đến khi khô kiệt.
Tẩm với dầu lạc hoặc dầu vừng rồi sao qua hoặc sao vàng, tán thành bột mịn.
Tiêu chuẩn thành phẩm: vị đắng rõ rệt, màu vàng đậm.
Bảo quản:
Bảo quản theo qui chế thuốc độc: Hoàng nàn sống độc Bảng A, Hoàng nàn chế độc bảng B.
Tán thành bột mịn, đóng gói để nơi khô mát.
Thành phần hóa học
Vỏ thân chứa alcaloid toàn phần 6,28%, strychnin 2,34-2,93%, brucin 2,8%.
Khi hoàng nàn được chế biến thì thành phần hóa học cũng có sự thay đổi hàm lượng lcaloid chứa 2.73%.
(Công dụng, liều dùng, tính vị, quy kinh)
Tính vị:
Hoàng nàn vị đắng rõ rệt, màu vàng đậm.
Hoàng nàn là vị thuốc có độc tính cao, tuy nhiên sau khi chế biến thì độc tính giảm rõ rệt.
Hoàng nàn sống là thuốc độc bảng A.
Hoàng nàn chế là thuốc độc bảng B.
Công dụng
Hoàng nàn chế dược dùng trong trị chứng đau thần kinh ngoại biên, đau cơ, đau khớp xương. Liệt mềm, nhược cơ.
Liều dùng- Cách dùng:
Hoàng nàn sống chỉ dùng ngoài
Hoàng nàn chế có thể dùng trong tuy nhiên chỉ được dùng với liều lượng cho phép. Bột Hoàng nàn chế chỉ dùng dưới dạng thuốc viên phối hợp với các vị thuốc khác. Không được dùng dưới dạng thuốc sắc, bột.
Liều tối đa 0,10g/lần, liều 0,40g/24giờ.
Chứa sốt rét ngày 1 cơn hay 2 ngày 1 cơn, nóng nhiều hơn rét
Bài thuốc: viên thương sơn binh lang. Lá thường sơn (bỏ gân, tẩm giấm sao vàng)449g, Hoàng nàn (chế)110g, sài hồ 78g, binh lang 173g, thảo quả nhãn 150g, bột hoạt thạch 78g, bột hố 100g. Bột hoạt thạch để riêng, các vị khác sao chế, sấy khô giòn tán bột mịn, trộn đều luyện bột hồ làm viên 0,25g. Áo viên bằng bột hoạt thạch. Người lớn liều dùng ngày 4 viên chia 4 lần.
Chữa ho gió, ho đờm, ho cảm lạnh, ngứa cổ, nhiều đờm, đờm loãng.
Bài thuốc: Khô phàn (Phèn chua phi) 160g, Nghệ vàng (sao vàng)80g, Hạt tièu (sao thơm) 20g, Hoàng nàn chế12g. Tất cả các vị đã sao chế hợp lại tán bột mịn, luyện hồ làm viên 0,25g. Người lớn mỗi lần uống 4 – 6 viên. Ngày uống 2 lần với nước chín.
Chữa mụn ghẻ, vết loét
Dùng ngoài tán bột ngâm rượu, bôi các vết loét, mụn ghẻ,
Kiêng kỵ:
Vì hoàng nàn là thuốc có độc do đó khi dùng cần thận trọng.
Phụ nữ có thai không dùng
Một số bài thuốc giải độc hoàng nàn
Hoàng nản rất độc; Khi bị ngộ độc nạn nhân ngáp, nước dãi chảy nhiều, nôn mửa, sợ ánh sáng, mạch nhanh và yếu, tứ chi cứng đờ, co giật nhẹ rối đột nhiên có Iriệu chứng như uốn ván nâng với hiện tượng co rút gân hàm, lồi mắt, đồng tử mỏ rông bắp thịt tứ chi và thân bị co, gây khó thở và ngạt (do co bắp thịt ngực), sau 5 phút đến 5 giò chết vì ngạt.
Cho nạn nhân uống ngay một trong các bài thuốc sau:
– Nước cốt rau muống tươi . Rau Muống rửa sạch, giã nhỏ vắt ép lấy nước uống mỗi lần uống 100 – 200ml, uống liên tục đến khi hết độc.
– Ngũ liễm cân tươi (Rễ cây Khế) 1 nẳm (30 – 50g). Rửa sạch, cho vào sắc lấy nước uống, mỗi lần uống 50 -100ml. sắc Uống liên tục đến khi hết độc.
Ngoài ra trong ngày nên cho uống thêm: Nước chè xanh (tươi) đặc 1 – 2 giờ cho uống 1 lần. Mỗi lần uống 50 – 60ml, hoặc 0,3 – 0,4g Bột lá Cà Độc dược chia uống 2 lần.
– Ngã liễm căn gia vị thang: vỏ cây Móng bò 30g, Vỏ cây Bằng lăng30g, Lá Gạo sấm1 nắm. Các vị cho vào 1000ml nước, sắc lấy 300ml nước thuốc, thêm đường mía hoà thật ngọt uống.
– Bột rỉ sắt: Rỉ sắt100g, Tán bột thật mịn, hoà vào nước chín nguội, quấy đều để lắng gạn lấy dung dịch nước bột dạng treo lơ tửng (dạng phân tử sắt) uống. Uống nhiều lần.
– Thang bạch biển đậu: Bạch biển đậu 50g, Rửa sạch, giã nhỏ, cho vào 300ml nước chín nguội cho thêm 20 – 30g đường cát, quấy đều, để lắng gạn nước uống.
Trước thực trạng thuốc đông dược kém chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng,… xuất hiện tràn lan trên thị trường, làm ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị cũng như ảnh hưởng tới sức khỏe của bệnh nhân. Việc lựa chọn những địa chỉ uy tín để mua thuốc đông dược là rất quan trọng và cần thiết. Vậy khách hàng có thể mua vị thuốc Hoàng nàn ở đâu?
Hoàng nàn là vị thuốc nam quý, tuy nhiên hoàng nàn ít được sử dụng trong điều trị bệnh do hoàng nàn có chứa độc tố mạnh. Tại một số của hàng thuốc đông dược, phòng khám YHCT có bán vị thuốc này. Tuy nhiên người mua nên chọn những địa chỉ có uy tín, đảm bảo chất lượng, có giấy phép hoạt động để mua được vị thuốc đạt chất lượng.
Với mong muốn bệnh nhân được sử dụng những loại dược liệu đúng, chất lượng tốt, phòng khám Đông y Nguyễn Hữu Toàn không chỉ là đia chỉ khám chữa bệnh tin cậy, uy tín chất lượng mà còn cung cấp cho khách hàng những vị thuốc đông y (thuốc nam, thuốc bắc) đúng, chuẩn, đạt chất lượng cao. Các vị thuốc có trong tiêu chuẩn Dược điển Việt Nam đều được nghành y tế kiểm nghiệm đạt chất lượng tiêu chuẩn.
Vị thuốc Hoàng nàn được bán tại Phòng khám là thuốc đã được bào chế theo
Giá bán vị thuốc Hoàng nàn tại Phòng khám Đông y Nguyễn Hữu Toàn:
Tùy theo thời điểm giá bán có thể thay đổi.
+ Khách hàng có thể mua trực tiếp tại địa chỉ phòng khám:
Tag: cay Hoang nan, vi thuoc Hoang nan, cong dung Hoang nan, Hinh anh cay Hoang nan, Tac dung Hoang nan, Thuoc nam
baithuocnambacviet.com Tổng hợp
*************************
